Miłość plathoniczna

Sylvia dużo czyta, ale na tym nie poprzestaje – szuka książkowych przygód poza książkami. Odgrywa (nie)typowe sceny, po czym je zapisuje, zacierając granicę między fikcją a rzeczywistością. Śmieje się zbyt głośno, flirtuje zbyt często (książęta rozczarowują; następny rozdział dopiero powstaje, nie można więc sprawdzić, czy bal się uda), ryzykuje zbyt wiele. Gdyby żyła w baśniowym świecie, byłaby jednocześnie wiedźmą, smoczycą i królewną.

Nowy Jork, 1953. Sylvia rozpoczyna staż jako gościnna redaktorka Mademoiselle. (Gdy skończy trzydzieści lat, ukłuje się wrzecionem i zaśnie na wieki). Barbizon, żeński hotel, przypomina wieżę, w której zamyka się nieposłuszne księżniczki. Jedne uciekają i – niczym Grace Kelly, najsłynniejsza rezydentka – wspierają poddanych, inne zaś, kwiaty osłonięte szklanym kloszem, więdną podczas upałów. (Przepowiednia spełni się zimą; kojące słowa zamarzną, nim się je wypowie).

Miasto wydaje się krainą czarów. Spóźnieni przechodnie biegną, by utrzymać dotychczasową pozycję. Singielki, obserwowane przez ciekawskie stażystki, nie pokazują się bez kapelusza i pomalowanych ust. Tymczasem za rogiem chrapie hefalump. Skoro ludzie nigdy nie zamykają oczu, zwierzęta w zoo śpią, owładnięte letnią melancholią.

Sylvia triumfalnie wjeżdża do Nowego Jorku; towarzyszą jej uprzejmi, muskularni żołnierze. (Wyjedzie blada i zagubiona, sierota będąca niegdyś królewną). Śniła o tym mieście, a teraz sen się spełnia. Nic złego się nie stanie, czuwają nad nią przecież czarownice: Val Gendron, pisarka i właścicielka księgarni, oraz surowa Cyrilly Abels.

Wypatrując księcia, Sylvia całuje żaby. Zawsze przyjmuje zaproszenia na randki i porównuje adoratorów: gruźlików, znawców Joyce'a, herkulesów, nowojorskich dandysów. Uśmiecha się, ale mimo początkowej ekscytacji odchodzi zawiedziona. Mężczyźni grymaszą albo się przechwalają, zaniepokojeni kobiecymi osiągnięciami.

Ambitne stażystki i czytelniczki Mademoiselle chcą połączyć małżeństwo z karierą zawodową, urodę z inteligencją. Choć ciężko pracują, zgryźliwcy nie doceniają ich wysiłków. Sylvia, pomna matczynych doświadczeń (Aurelia pełni po ślubie rolę sekretarki i pokojówki), obawia się małżeństwa.

Redaktorka naczelna organizuje konkursy dla brzydkich kaczątek i prowincjonalnych kopciuszków. Zwycięskie stażystki mają szczęście, co roku bowiem zgłaszają się tysiące dziewcząt zainteresowanych modą. Nikogo nie dziwią przygotowania Sylvii, która zamartwia się strojami i tworzy listy zakupowe niby wiersze. (Zostawi nowojorczykom nie pantofelek, lecz całą walizkę).

Sylvia maluje usta czerwoną szminką i kusi wszystkie wilki.^[1] Garbi się nad książką (może to Joyce?), tak piękna, że zakochani młodzieńcy udusiliby się jej włosami, gdyby podeszli bliżej. Wesołym głosem przywołuje resztę Barbizonetek (syreny trzymają się razem).

Wyjada – jak głodna Małgosia – miskę kawioru i słowa porozstawiane na kartkach. Prowadzi najpierw pamiętnik, taki z kłódką, potem dziennik. Kupuje ładne sukienki, najlepiej pachnące jabłkiem. Ogarnięta powierzchownością, stwierdza Teltscher, przeanalizowawszy jej charakter pisma. Wśród zalet wymienia wyczucie formy, piękna i stylu.

Pedantyczna łobuziara, skryta, acz towarzyska. Lubi koty i świerszcze. (Odrodzi się pod postacią mewy śmieszki). Dzikuska. Dionizyjsko-apollińska (według Gordona). Zbyt grzeczna, zbyt zdyscyplinowana (według Cyrilly). Sylvia przypomina smoczycę w ciele księżniczki, zmiennokształtną bestię o wielkim apetycie.

Elizabeth Winder, Sylvia Plath w Nowym Jorku. Lato 1953, s. 320, Marginesy, Warszawa 2015

^[1] Z reklamy szminki: Czerwony Kapturek, Max Factor, klinicznie potwierdzono, że kusi wszystkie wilki (s. 70).